Байгалийн асар их эрдэс баялагыг нээснээр, Монгол улсын эдийн засаг түүхэндээ байгаагүй хурдацтай өссөн – ба хөдөөгийн боловсрол энэхүү өсөлттэй мөр зэрэгцэж, шинээр гарч байгаа сорилтуудыг даван туулахын тулд хүүхдүүдэд ном унших чадвар эзэмшүүлэхийг зорьж байна.
1990-ээд онд зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд шилжсэнээс хойш хориод жилийн хугацаанд хөдөөгийн сургуулийн хамрах хүрээ хурдацтай буурч, сайн чанарын сургалтын материал хомс болсон байжээ.
Монгол улсын Засгийн газар боловсролын тогтолцоог боловсронгуй болгох зорилгоор олон тооны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж ирсэн ба тухайлбал Дэлхийн Банкны дэмжлэг бүхий Хөдөөгийн боловсролын Хөгжил \ХБХ\ төсөл \2006-2013\ бөгөөд IDA-н 5 сая долларын тусламжийн санхүүжилтээр хэрэгжсэн ба Монгол улсын бага сургуулийн боловсролын чанарыг дээшлүүлэх зорилго агуулсан.
Хөдөөгийн сургуулиудад хүрч ажиллах
2006 оноос өмнө Монгол улсын хөдөөгийн сургуулиудад ном бараг байсангүй.
Үүнийг засаж залруулахын тулд, ХБХ-н хүрээнд Монголын хөдөөгийн бага сургуулиудад ангийн номын сан байгуулахад нь туслаж ирсэн.
Мөрөн сумын бага сургуулийн багш Н. Энхпүрэв, номтой болсоноор сурагчдийн ном унших хүслийг бэхжүүлж өглөө гэж ярьж байна.
“Ном унших дургүй байсан хүүхэд өнөөдөр номын санд суугаад ном унших дадлыг төлөвшүүлээд байна” гэж тэрээр хэлсэн.
Номын санд сууж ном уншсаны дараа, уншсан номоо багш нартаа, ангийн хүүхдүүддээ, эцэг эхдээ ярьж өгч байна. Үүнийгээ хялбарчилахын тулд, хүүхдүүд өөрсдийн “бяцхан ном”-ыг хийж байна.
4 дүгээр ангийн сурагч Баатардорж хичээлийн дараа гэртээ ирээд өөрийн бүтээсэн бяцхан номыг гарган ирж, аавдаа уншиж өгч байна.
Яваандаа, Баатардорж өөрийн амьдралын тухай өгүүллэгийн “зохиогч” нь болж чадсан.
“Энэ бол би хонио хариулж явна. Энэ бол чулуугаар миний барьсан гэр байна” гэж уншиж байна.
Номын санд байгаа номууд дотор орон нутгийн соёлын тухай ном байгаа нь хүүхдүүдийг Монгол соёлын өвтэй танилцуулахад дөхөм болж байна.
Зөвхөн ангидаа биш, гэртээ ном аваачин уншиж, гэр бүлийхэнтэйгаа уншсан зүйлээ хуваалцахад нь туслах зорилгоор “номын богц” аргыг ХБХ төсөл мөн нэвтрүүлсэн. Нэг богц номыг уншиж дуусаад хүүхэд номыг номын санд буцааж, оронд нь богцондоо шинэ номуудыг авдаг.
Төслийн үр дүнд, айл өрхүүд илүү олон ном худалдан авдаг болсон.
“Монгол нь Энэтхэгийн газар нутгийн бараг тэн хагастай тэнцэх газар нутагтай бөгөөд хүн ам хамгийн сийрэг суурьшсан улс юм” гэж Дэлхийн Банкны дэмжлэгт төслийн удирдагч Пратек Тандон хэлж байна. “Шуудангаар ном худалдан авах боломжийг хүй хамтлагт олгохын тулд ваучерийн тогтолцоог төслийн хүрээнд нэвтрүүлсэн нь дөхөм болж байна”.
Энэхүү хөтөлбөр нь олны дунд тэр дороо түгээж, Монголын хөдөө орон нутагт хориод жил нүүрлэж байсан унших материалын өлсгөлөнг зогсоож чадсан.
