ලෝක බැංකුවේ ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන ඇගයුමේ නවතම සංස්කරණයේ (SLDU) සොයාගැනීම් වලට අනුව දිවයින අභියෝගාත්මක සාර්ව ආර්ථික පරිසරයක් තුලයි. පශ්චාත් ගැටුම් සමයේ තිබිය යුතු ඉහළ වර්ධනයේ අඩුවීමක් සිදුවී ඇත. අස්ථාවර ගෝලීය පරිසරය සහ ව්‍යුහාත්මක වශයෙන් දුර්වල තරගකාරිත්වය විසින් දිගින් දිගටම වර්ධනය හා බාහිර අංශයේ ක්‍රියාකාරිත්වය දුර්වල කරමින් පවතී. ඉහල පොලී වියදම් තුලින් රාජ්‍ය මුල්‍ය වර්ධනය හීන කරයි.
වාර්තාවේ විශේෂ අවධානය යොමුව ඇත්තේ ජනගහනය වෙනස්වීම හමුවේ ඇති අභියෝග වල සංයුතිය හදුනාගැනීම සහ වසර කීපයක් තුලින් සිදු කල හැකි සංවර්ධන ප්‍රතිපත්ති, ආයතනික වශයෙන් ශක්තිමත්භාවයන් තුලින් ශ්‍රී ලංකාව දශක ගණනාවක් තුලින් ඉදිරියට ගෙන යා හැකි වැඩපිළිවෙලක් යෝජනා කිරීමයි.
ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන ඇගයුම විසින් ශ්‍රී ලංකාවේ පසුගිය මාස 06 තුල සිදුවූ මුලික ආර්ථික සංවර්ධනයන් අධ්‍යනයට අනුව පශ්චාත් අර්බුද වර්ධනය මන්දගාමී වුවද, දෘෂ්ටිමය වශයෙන් ආර්ථිකය ස්ථාවර වේ. නමුදු එය රටේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වය හා ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාවට නැංවීම මත රඳා පවතී.
ගෝලීය පරිසරය කැළඹිලි සහිත ස්වාභාවයක පවතින කාලයක් තුල ශ්‍රී ලංකාව මෙවන් අවධියකට අවතීර්ණ වෙමින් පවතී. මුලික ප්‍රතිසංස්කරණ වන දේශීය අදායම් නිතිය ස්ථාපනය කිරීම, වගකීම් කළමනාකරණ පනත සම්මත කිරීම, 2019 දී හා ඉන් ඔබ්බට ඉහල බාහිර ණය ප්‍රතිමුල්‍යතා අවදානම් සඳහා ආර්ථිකයට සුදානම් වීමට උපකාරී වේ.
"උපරිම ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීම සඳහා පසුගිය ප්‍රතිසංස්කරණ පිලිබඳ තහවුරු කර ගැනීම වැදගත්ය" යනුවෙන් ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන ඇගයුමෙහි ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමජවාදී ජනරජයේ කතෘ සහ මාලදිවයින් ජේෂ්ඨ ආර්ථික විශේෂඥය ෆර්නැන්ඩු ( Fernando IM) පවසයි. ඔහු පවසන ආකාරයට අනාගත ප්‍රතිසංස්කරණ මගින් වැඩි දියුණු කල සංවර්ධන ප්‍රතිපල උදා කරගත හැකි අතර මෙමගින් රාජ්‍ය මුල්‍ය කළමනාකරණය තව දුරටත් ශක්තිමත් කිරීම, සමාජ ආරක්ෂණ දැල් ආවරණය කිරීම හා සමාජ ඉලක්කයන් වැඩි දියුණු කිරීමට හේතු වනු ඇත.
වාර්තාවේ දක්වා ඇති මෑත කාලීන වර්ධනයන් කීපයක් පහත දැක්වේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ ණය සමුහය සැලකිය යුතු අවදානම් තත්වයක් දරයි
දල දේශීය නිෂ්පාදනයෙන් 83% වන ශ්‍රී ලංකාවේ මධ්‍යම රජයේ ණය මට්ටම ඉහල තත්වයක පවතී. රට ඉහල මධ්‍යම අදායම් තත්ත්වය කරා ලගා වූ හෙයින්, රට වැඩි වාණිජමය ණය ලබාගැනීමේ ප්‍රවනතාවක් ඇති අතර එමගින් පිරිවැය සහ අවදානම වැඩි වේ.
විදේශ ණය බහුතරයක් වෙළඳපොළ තුලින් ලබාගන්නා අතර එයට මුලික වශයෙන් ජාත්‍යන්තර ස්වෛරීත්ව බැඳුම්කර (ISBs) සහ ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන බැඳුම්කර (SLDBs) ඇතුලත් වන අතර, 2000 දී 3%ක් වූ සමස්ත විදේශ ණය විනිමය 2017 වන විට 53% දක්වා ඉහල ගොස් ඇත.
සමස්තයක් වශයෙන් 2019 සිට 2023 දක්වා සහ යුරෝ බැඳුම්කර, 2025 සිට 2028 දක්වා යුරෝ බැඳුම්කරවල ආපසු ගෙවීම් වටිනාකම සමස්තයක් ලෙස ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 12.15ක් වේ. ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන ඇගයුම අවධාරණය කරන අන්දමට මෙය රටේ නව අර්බුධයක් නිර්මාණය කරන අතර රට තුල මුල්‍යමය අවදානමක් මතු කල හැකි බවයි.
මෙයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් රජය අවදානම් කළමනාකරණයට ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කර ඇති නමුත් මුලික ප්‍රතිසංස්කරණ වල මන්දගාමී ස්වරුපය පිළිබද වැඩිදුර සැලකිලිමත් විය යුතුය. ණය කළමනාකරණයේ වැඩි දියුණු කිරීම්, ණය සමුහයේ පිරිවැය හා අවදානම කළමනාකරණය කිරීමට, දේශීය මුල්‍ය වෙළෙඳපොළ සංවර්ධනයට සහ මුල්‍ය පහසුකම් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා උපකාරී වේ.
