Rạch Giá, ngày 9 tháng 6 năm 2010 - Hôm nay, hội nghị giữa kỳ nhóm tư vấn các đối tác phát triển cho Việt Nam được tổ chức. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự hội nghị.
Tại hội nghị, các đối tác phát triển đã đóng góp ý kiến cho Chiến lược Phát triển kinh tế xã hội 2011-2020 (SEDS) và Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 2011-2015 (SEDP) của Việt Nam. Các đối tác phát triển cam kết tiếp tục ủng hộ Việt Nam và hy vọng Việt Nam sẽ tiếp tục cải cách sâu rộng để hoàn thành chương trình cải tổ của một nước phát triển thấp và trở thành một quốc gia thu nhập trung bình một cách vững chắc.
Chính phủ và các đối tác phát triển đã cùng điểm lại tình hình phát triển kinh tế xã hội của Việt nam trong thời gian gần đây. Hai bên đã thống nhất về những tiến bộ đạt được trong việc hỗ trợ tăng trưởng và đảm bảo ổn định vĩ mô. Họ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc công khai kịp thời các thông tin kinh tế chính và diễn giải rõ ràng các định hướng chính sách nhằm củng cố niềm tin của thị trường.
Chiến lược phát triển KTXH 10 năm và Kế hoạch phát triển 5 năm
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tham dự phiên họp buổi sáng và cập nhật các đối tác phát triển về tình hình kinh tế xã hội gần đây ở Việt Nam. Thủ tướng ghi nhận những ý kiến đóng góp của các đối tác phát triển cho Chiến lược phát triển KTXH 10 năm và Kế hoạch phát triển 5 năm và đề nghị tiếp tục thảo luận về các vấn đề này. Thủ tướng thông báo với các đối tác phát triển về những nguyên tắc định hướng cho Chiến lược phát triển KTXH và Kế hoạch phát triển 5 năm bao gồm “(i) Phát triển nhanh gắn liền với phát triển bền vững, phát triển bền vững là yêu cầu xuyên suốt trong Chiến lược, (ii) Đổi mới đồng bộ, phù hợp về kinh tế và chính trị vì mục tiêu xây dựng nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, (iii) Thực hành dân chủ, phát huy tối đa nhân tố con người, coi con người là chủ thể, nguồn lực chủ yếu và là mục tiêu của sự phát triển, (iv) Phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất với trình độ khoa học công nghệ ngày càng cao đồng thời hoàn thiện quan hệ sản xuất và thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, và (v) xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ ngày càng cao trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.”
Thủ tướng cũng nêu bật ba đột phá chiến lược chính mà Chính phủ sẽ tập trung trong thời gian tới là: cải thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, và phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ.
Các đối tác phát triển đánh giá cao cơ hội được đóng góp ý kiến cho Chiến lược phát triển KTXH và Kế hoạch phát triển 5 năm và thúc giục Chính phủ nên mở rộng quá trình tham vấn ý kiến để lấy thêm ý kiến đóng góp cho hai văn bản quan trọng này. Thay mặt cộng đồng các đối tác phát triển, Đại sứ Liên minh châu Âu Sean Doyle lưu ý rằng các đối tác phát triển “rất mong muốn được biết nhiều hơn về các biện pháp tăng cường của Chính phủ trong cuộc chiến chống đói nghèo, đối phó với vấn đề ô nhiễm môi trường và quản lý các tập đoàn kinh tế quốc doanh một cách công khai, minh bạch và hiệu quả vì lợi ích của người dân Việt Nam."
Quản lý Kinh tế Vĩ mô
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc, trong lời phát biểu khai mạc, đã điểm lại quá trính quản lý kinh tế vĩ mô và các hành động gần đây của Chính phủ. Bộ trưởng đã nêu bật những thách thức Việt nam đã phải đối mặt gần đây. Ông nói: “để đối mặt với những thách thức này, Chính phủ đã áp dụng một số chính sách cụ thể để ngăn chặn suy giảm, duy trì tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội, bao gồm: hỗ trợ lãi suất tín dụng, miễn và giảm thuế, khuyến khích xuất khẩu, thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư, các biện pháp chính sách an sinh xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo, ổn định cuộc sống…”
Ông Ben Bingham, Đại diện thường trú cao cấp của IMF phát biểu: “IMF đánh giá cao phục hồi gần đây của các điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định hơn, nhưng cũng lưu ý rằng tình hình vẫn còn rủi ro và khuyến khích Chính phủ cần tập trung vào củng cố ổn định kinh tế vĩ mô để đảm bảo phục hồi tiếp tục của nền kinh tế.”
Nhận xét về các phát triển kinh tế vĩ mô gần đây, Ông Ayumi Konishi, Giám đốc Quốc gia ADB, phát biểu: “Một điều tôi muốn Chính phủ ghi nhận là trong một nền kinh tế thị trường, “nhận thức” cũng quan trọng như thực tế của nền kinh tế” và đề xuất chính phủ cung cấp thông tin kinh tế và giải thích chính sách nhiều hơn."
Cơ cấu lại Nền Kinh tế
Các đối tác phát triển và Chính phủ đã thảo luận 3 vấn đề chủ chốt liên quan tới dự định cơ cấu lại nền kinh tế khi Việt nam tiến tới nhóm các nước có mức thu nhập trung bình. Vấn đề đầu tiên là“nâng cao vai trò của khu vực tư nhân, với sự tham gia nhiều hơn vào chuỗi giá trị tòan cầu, sự phát triển của các ngành công nghiệp hỗ trợ, và một sân chơi bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp,” theo Ông Monotori Tsuno, Trưởng đại diện của JICA tại Việt nam. Liên quan tới vấn đề này, các đối tác phát triển nhấn mạnh nhu cầu phải đổi mới hơn nữa các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước nói chung, và các Tập đoàn Kinh tế nói riêng. “Sự tách bạch rõ quyền sở hữu và các chức năng kiểm soát của nhà nước, cũng như củng cố quản trị doanh nghiệp trong những thể chế này,” Ông Tsuno nói thêm. Vấn đề thứ ba mà các đối tác phát triển muốn nhấn mạnh là nhu cầu phải có nguồn tài chính ổn định cho cơ sở hạ tầng. Các cơ chế huy động nguồn lực phù hợp bao gồm một lĩnh vực ngân hàng hiệu quả hơn, phát triển các thị trường tài chính và áp dụng một khuôn khổ cho Hợp tác Nhà nước – Tư nhân (PPPs).
Tăng trưởng Toàn diện
Các đối tác phát triển đánh giá cao sự quan tâm của Chính phủ trong việc đưa ra đảm bảo rằng tăng trưởng của Việt nam vẫn phục vụ tất cả mọi người. “Việt nam đã có một lịch sử dài trong xóa đói giảm nghèo ấn tượng,” Ông John Hendra, Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc phát biểu. “Tuy nhiên, cần phải có các tiếp cận khác và sáng tạo hơn để tới được 15% dân số vẫn còn trong nghèo khổ. Hơn thế nữa, chính sách kinh tế và xã hội cần phải được nhìn nhận như hai mặt của một đồng xu, đặc biệt là để đảm bảo rằng sự không bất bình đẳng trong cơ hội không làm giảm đi tiến bộ của Việt nam.” Các đối tác phát triển cũng khen ngợi Chính phủ đối với Chiến lược bảo trợ xã hội gần đây, tuy nhiên cũng lưu ý rằng thách thức vẫn còn trong việc xóa đói giảm nghèo đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Hội nghị cũng đồng ý về tầm quan trọng của việc sử dụng số liệu đói nghèo và các đánh giá nghèo đáng tin cậy cũng như cơ sở để áp dụng các chính sách hiệu quả cho toàn xã hội.
Biến đổi Khí hậu
Chính phủ và các đối tác phát triển đồng ý rằng biến đổi khí hậu, có thể sẽ dẫn tới thời tiết khắc nghiệt hơn và nước biển dâng cao, sẽ tạo ra các thách thức mới cho Việt nam. Nước biển dâng cao là một mối quan ngại nghiêm trọng với khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nơi Hội nghị đang được tổ chức. Ông Peter Lysholt Hansen, Đại sứ Đan mạch nhấn mạnh “tầm quan trọng của việc lồng ghép vấn đề biến đổi khí hậu vào các chiến lược toàn diện cũng như đưa các cơ hội phát triển ít phát sinh carbon trong Kế hoạch 5 năm và Chiến lược Phát triển Kinh tế Xã hội như một lựa chọn cho phát triển bền vững.”
Giáo dục và Phát triển kỹ năng
Thay mặt các đối tác phát triển, Bà Deanna Horton, Đại sứ Ca-na-đa đã tóm tắt quan đỉểm của các đối tác phát triển, “mô hình tăng trưởng kinh tế chất lượng cao, bền vững cho Việt nam đòi hỏi rằng khoảng cách kỹ năng cần được cải thiện thông qua giáo dục cao hơn, bao gồm đào tạo theo nhu cầu, quản lý tốt hơn các thể chế giáo dục và một hệ thống linh hoạt với các phương pháp giáo dục cập nhật hơn.”
Trong bối cảnh cải cách giáo dục tiến triển chậm, các đối tác phát triển nhấn mạnh tầm quan trọng của (i) xây dựng khả năng quản lý và năng lực tổ chức, (ii) đào tạo theo nhu cầu, (iii) lập hệ thống giáo dục với học sinh là trọng tâm, (iv) tiêu chuẩn giáo viên và phương pháp giáo dục hiện đại, và (v) khuôn khổ pháp luật.
Phòng chống tham nhũng
Tại hội nghị, Ông Rolf Bergman, Đại sứ Thụy Điển đã nhấn mạnh rằng tại Diễn đàn Phòng chống Tham nhũng, các đối tác phát triển và chính phủ đã thảo luận về tầm quan trọng và sự cần thiết của luật, nghị định và quy định. Tuy nhiên, “Tôi vẫn muốn nhắc lại rằng bây giờ, hơn bao giờ hết, cần đảm bảo rằng luật và nghị định có hiệu lực, được thực thi và xem xét một cách toàn diện trong công tác phòng chống tham nhũng, từ việc điều tra, truy tố cho đến xử phạt. Nếu không tình trạng tham nhũng có thể sẽ xấu hơn.”
Trong bài phát biểu của mình, Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xử lý những rủi ro trong thành công phát triển của Việt Nam, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp nhà nước và các tập đoàn kinh tế đang ngày càng lớn. Bà cũng đánh giá cao cuộc thảo luận thẳng thắn và cởi mở giữa cộng đồng các đối tác phát triển và chính phủ, và hy vọng rằng quá trình thảo luận này còn tiếp tục phát triển sâu rộng.
