Warszawa, 4 października 2022 r. – Polska jest w stanie długofalowo utrzymać stosunkowo szybką dynamikę wzrostu i dogonić kraje strefy euro pod względem poziomu życia do 2038 r. pod warunkiem, że wdroży ambitny pakiet reform na rzecz poprawy wydajności i aktywności zawodowej, a także zainwestuje w rozwój kluczowych umiejętności pracowników, tak wynika z opublikowanego we wtorek raportu Banku Światowego.
Zdaniem autorów raportu pod tytułem „Zielona transformacja w Polsce: szanse i wyzwania dla wzrostu gospodarczego", Polska jest w stanie osiągnąć zachodnioeuropejski poziom życia w perspektywie 2050 r., o ile postawi na nowoczesne technologie i rozwój kapitału ludzkiego. Polska powinna też uniezależnić się od importu paliw kopalnych poprzez inwestycje w efektywność energetyczną i źródła odnawialne, zwłaszcza energię wiatrową i słoneczną. Pozwoli to zaspokoić zapotrzebowanie na energię, które będzie rosnąć m.in. ze względu na elektryfikację transportu i ogrzewania.
„Kryzys energetyczny wywołany napaścią Rosji na Ukrainę winduje ceny energii na rynkach europejskich do rekordowych poziomów. Zimą wiele osób będzie miało trudności z opłaceniem rachunków, dlatego potrzebne jest wsparcie, aby najbardziej potrzebujący nie popadli w ubóstwo energetyczne. Rosnące ceny energii wpływają też na działalność przedsiębiorstw, osłabiając ich konkurencyjność, która przez ostatnie trzy dekady była siłą napędową rozwoju Polski” – mówi Cristina Savescu, starsza ekonomistka w Banku Światowym.
Koszty ambitniejszej ścieżki dekarbonizacji, koniecznej do osiągnięcia zerowej emisji netto w sektorze energetycznym do 2050 r., oszacowano w raporcie na blisko 130 miliardów dolarów. Jest to kwota ponad dwa razy wyższa od obecnego poziomu bazowego i oznacza, że inwestycje w tym obszarze powinny przyspieszyć. Tak zarysowana ścieżka wpisuje się w strategię rozwoju Unii Europejskiej, ale jej realizacja jest zależna m.in. od bardziej sprzyjającego środowiska regulacyjnego, w tym dla odnawialnych źródeł energii. Trzeba przy tym zaznaczyć, że Polska ma wciąż bardzo duży potencjał do rozwoju jako ogniwo globalnych, zielonych łańcuchów dostaw. Fotowoltaika, turbiny wiatrowe czy pojazdy elektryczne to technologie, które w najbliższych latach będą dynamicznie rosnąć.
Pakiet precyzyjnie dobranych reform, skutkujących jednocześnie wzrostem inwestycji w gospodarce i poprawą jakości kształcenia na poziomie wyższym i na wcześniejszych szczeblach systemu edukacji, a także poprawą łącznej produktywności czynników produkcji i wskaźników aktywności zawodowej ludności, mógłby przyczynić się do zwiększenia tempa rocznego wzrostu gospodarczego średnio o 1,1 punktu procentowego do 2050 r.
Według Banku Światowego, chcąc w pełni wykorzystać możliwości, jakie daje transformacja energetyczna, Polska powinna budować konsensus polityczny i lepiej koordynować działania związane z klimatem. W tym kontekście pomóc mogłaby publikacja wieloletniej strategii na rzecz neutralności klimatycznej, a także reorganizacja centralnych organów administracji. Dodatkowo, kluczowe jest przyjęcie ambitniejszych celów dekarbonizacyjnych i sprawna eliminacja barier, w tym regulacyjnych i infrastrukturalnych, które utrudniają rozwój prywatnych inwestycji w zieloną energię. Na drodze inwestycji w OZE stoją dziś ograniczenia w planowaniu przestrzennym (np. ustawa 10H), z powodu których od kilku lat w Polsce nie powstają nowe farmy wiatrowe. Bardzo ważnym wyzwaniem jest stan krajowej sieci elektroenergetycznej – potrzeba lepszej infrastruktury, większej elastyczności oraz szybkich i czytelnych procedur przyłączania do sieci.
