ANKARA, 31 Ekim 2018 – Dünya Bankası Grubu’nun İş Yapma Kolaylığı 2019: Reformlar için Eğitim raporuna göre, Türkiye geçtiğimiz yıl rekor sayıda iş ortamı reformu gerçekleştirerek bu yıl en fazla iyileşme kaydeden ilk 10 ülke arasına girdi.
Reformlar ülkenin tüm yerli küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri için iş ortamını iyileştirme çabalarına önemli ölçüde hız kazandırmıştır. Son beş yıllık dönemde, Türkiye yılda ortalama sadece bir reform gerçekleştirmişti. Geçtiğimiz yılki reformlar sonucunda, Türkiye küresel iş yapma kolaylığı sıralamasında 43’üncü sıraya yükseldi.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Johannes Zutt konu ile ilgili olarak şunları belirtti: “Hükümetin yatırımları arttırmak ve daha fazla istihdam yaratmak amacıyla iş ortamının geliştirilmesine ilişkin bu önemli gündeme verdiği önceliği vurgulamaktan memnuniyet duymaktayım. Türkiye’deki mevcut ekonomik ortam göz önüne alındığında, İş Yapma Kolaylığı çalışmasının birçok alanında iş yapma sürecinin sadeleştirildiğini görmek hem küresel iş çevreleri hem de yerli girişimciler için teşvik edicidir.”
Geçtiğimiz yıl uygulanan reformlar şunlardır:
- Asgari ödenmiş sermaye gerekliliği ile noter onayı zorunlulukları kaldırılarak ve tescil maliyetleri düşürülerek, İş Kurma süreci hem hızlandırılmış hem de kolaylaştırılmıştır. Eskiden yeni bir iş kurmak 10 gün sürerken, şimdi 7 güne indirilmiş durumdadır.
- Bir inşaat ruhsatı almak için gerekli olan tüm başvuru öncesi şartların online olarak yayınlanması suretiyle İnşaat İzinlerinin Alınması süreci iyileştirilmiştir. Mimari projelerin onaylanmasından sorumlu meslek uzmanları için daha sıkı yeterlilik gerekliliklerinin getirilmesi yoluyla kalite kontrolü de güçlendirilmiştir. Türkiye geçtiğimiz yıl bu alanda küresel sıralamada 96’ncı sırada yer alırken bu yıl 59’uncu sıraya yükselmiştir.
- Kredi bilgilerine erişimin arttırılması ve iflas işlemlerinde teminatlı alacaklıların haklarının geliştirilmesi sayesinde Kredi Temini alanındaki durumu da güçlendirilmiştir. Bu reform sonucunda, Türkiye geçtiğimiz yıl bu alanda küresel sıralamada 77’nci sırada yer alırken bu yıl 32’nci sıraya sıçramıştır.
- Vergi beyannamelerinin verilmesine ve ödemelerinin yapılmasına ilişkin online portalın geliştirilmesi sayesinde Vergi Ödeme süreci de kolaylaştırılmıştır. Bir şirketin vergi beyannamesi sunmak için ihtiyaç duyduğu süre 215 saatten 170 saate indirilmiştir.
- Ulusal Tek Pencere sisteminin ve risk yönetim sisteminin geliştirilmesi ve gümrük aracılarının ücretlerinin düşürülmesi gibi çeşitli girişimler yoluyla ihracat ve ithalat işlemlerinin süresinin ve maliyetinin azaltılması sayesinde Sınır Ötesi Ticaret kolaylaştırılmıştır. Örneğin ithalatta gümrük gerekliliklerine uyum maliyeti 266 $’dan 46 $’a düşürülmüştür. Türkiye bu alandaki küresel sıralamada 42’nci sıraya yükselmiştir.
- Ticari davalarda verilen kararların yayınlanması ve arabuluculuk için finansal teşviklerin sunulması yoluyla Sözleşme İcrası süreci kolaylaştırılmıştır.
- İflas süreci başladıktan sonra krediye erişim olanağının getirilmesi ve alacaklılara bu işlemlere daha fazla katılım imkanı sağlanması sayesinde Şirket Tasfiyesi süreci güçlendirilmiştir.
Ülkenin en iyi performans gösterdiği alanlar; küresel sıralamada 19’uncı sırada yer aldığı Sözleşmelerin İcrası ve 26’ncı sırada yer aldığı Azınlık Yatırımcıların Korunması alanlarıdır. Örneğin, Türkiye’de ticari bir ihtilafın yerel ilk derecede mahkemesinde çözülmesinin maliyeti talep edilen tutarının yüzde 25’i seviyesinde iken, bu oranın bölgesel ortalaması yüzde 26,3’tür. Türkiye aynı zamanda dünya genelinde yargı idaresi endeksinde 15 veya daha yüksek puana sahip yedi ülkeden birisidir.
Türkiye küresel sıralamada 39’uncu sırada yer aldığı Tapu Siciline Kayıt alanında da iyi bir performans sergilemiştir. Türkiye’de sadece 5 gün süren gayrımenkul devri tescil süreci bölge ortalamasından dört kat daha hızlıdır.
Ülke Şirket Tasfiyesi (küresel sıralamada 109’uncu), Veri Ödeme (80’inci) ve İşe Başlama (78’inci) alanlarında ise daha düşük bir performansa sahiptir. Örneğin Şirket Tasfiyesi alanında, Türkiye’de tasfiye sürecinde her 1 dolarlık alacaktan sadece 15 sent tahsil edilebilirken, bölgesel ortalama 38 sent düzeyindedir. İşe Başlama alanında son zamanlarda yapılan reformlara rağmen, halen yapılabilecek çeşitli iyileştirmeler bulunmaktadır: iş kurma maliyeti halen kişi başına düşen gelirin yüzde 10,6’sı seviyesinde iken, bölgesel ortalama yüzde 4,6’dır.
Raporun tamamına ve veri kümelerine www.doingbusiness.org adresinden ulaşabilirsiniz.
