WASZYNGTON, 7 października 2025 r. — Wzrost gospodarczy w regionie Europy i Azji Środkowej (ECA) spowolnił, ale region pozostaje odporny na trwające wyzwania globalne i regionalne, wynika z opublikowanego dziś przez Bank Światowy raportu na temat regionalnych perspektyw wzrostu.
PKB w regionie ECA może w tym roku wzrosnąć o 2,4 proc. w ujęciu realnym, poniżej 3,7 proc. odnotowanych w 2024 r. Wynika to głównie z niższego tempa wzrostu w Federacji Rosyjskiej: Wyłączając Rosję, która odpowiada za około 40 proc. produkcji regionu, wzrost gospodarczy prawdopodobnie pozostanie na niezmienionym poziomie około 3,3 proc. zarówno w bieżącym, jak i przyszłym roku.
„Rozwijające się gospodarki regionu muszą podjąć odważne reformy aby przekuć odporność na zawirowania w silniejszy wzrost wydajności, produkcji i zatrudnienia, które staną się odpowiedzią na zmieniającą się sytuację demograficzną regionu i pozwolą wykorzystać jego naturalne atuty” – powiedziała Antonella Bassani, wiceprezes Banku Światowego na region Europy i Azji Środkowej. „Ważne jest, aby poszczególne kraje rozwijały swój sektor prywatny, poprawiały jakość edukacji i wzmacniały połączenia infrastrukturalne na poziomie międzynarodowym, regionalnym i lokalnym, przyciągając i mobilizując więcej kapitału prywatnego. Wyzwaniem dla regionu jest zwiększenie szans na znalezienie zatrudnienia i przekształcenie miejsc pracy wymagających niskich kwalifikacji w zatrudnienie o wysokiej jakości”.
W specjalnym rozdziale poświęconym zatrudnieniu autorzy raportu stwierdzają, że inwestycje w infrastrukturę, poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej oraz mobilizacja kapitału prywatnego będą miały kluczowe znaczenie dla pobudzenia produktywności.
Kraje muszą inwestować w fundamenty wspierające tworzenie nowych miejsc pracy – infrastrukturę fizyczną i kapitał ludzki. Niezbędne jest zwiększanie jakości edukacji, szczególnie kształcenia zawodowego i szkolnictwa wyższego. Niewykorzystany potencjał istnieje wśród kobiet i młodzieży, grup, które są niedoreprezentowane wśród pracowników.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci w regionie ECA powstało wiele nowych miejsc pracy, jednak wyhamowanie wzrostu gospodarczego, spowalniający wzrost produktywności i słaba dynamika reform pogłębiają problemy związane z zatrudnieniem. Chociaż na przestrzeni ostatnich 15 lat zatrudnienie w regionie wzrosło o 12 procent, szczególnie w sektorze usług, który obecnie odpowiada za ponad połowę miejsc pracy, raport wskazuje, że większość nowych miejsc pracy to stanowiska wymagające stosunkowo niskich kwalifikacji i oferujące ograniczone możliwości zarobkowe.
Trendy demograficzne zagrażają odporności rynku pracy: przewiduje się, że w ciągu najbliższych dziesięcioleci liczba ludności w wieku produkcyjnym w regionie zmniejszy się o 17 mln, a spadek ten będzie najbardziej widoczny w Europie Środkowej i Wschodniej oraz na Bałkanach Zachodnich. W Azji Środkowej i Turcji liczba ludności w wieku produkcyjnym wzrośnie, co wywrze inny rodzaj presji na rynek pracy. Potencjał ECA ograniczają przeszkody strukturalne, takie jak duża liczba małych firm, które rzadko zwiększają skalę działania, słabo rozwinięte rynki kredytowe i venture capital, niewystarczająco efektywne systemy edukacji i szkoleń, ograniczona konkurencja oraz przedsiębiorstwa państwowe, które hamują dynamikę biznesową i efektywność rynku.
„Każdy kraj może tak dostosować swoje podejście, aby jak najlepiej wykorzystać swoje atuty – kapitał ludzki, infrastrukturę fizyczną, instytucje i zasoby naturalne” – powiedział Ivailo Izvorski, główny ekonomista Banku Światowego na region Europy i Azji Środkowej. „Zwiększenie możliwości zatrudnienia może przynieść korzyści niemal wszystkim pracownikom, ponieważ różne branże wymagają różnych umiejętności. Skupienie się na tych obszarach daje decydentom realną szansę na stawienie czoła wyzwaniom związanym z zatrudnieniem i generowanie wzrostu gospodarczego”.
