Według nowego raportu Banku Światowego dotyczącego funkcjonowania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w Polsce, nowe zasady nadzoru przyczynią się do wzmocnienia stabilności systemu spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK), ale wymagają umocowania w przepisach wykonawczych.
WARSZAWA, 11 lutego 2011 roku – Bank Światowy zaprezentował dzisiaj w Warszawie nowy raport zatytułowany „Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe w Polsce: diagnoza oraz propozycje w zakresie regulacji i nadzoru”. Raport ma na celu przede wszystkim:
- Dostarczyć informacji na temat polskich doświadczeń dotyczących funkcjonowania SKOK-ów,
- Poddać analizie nowe ramy regulacyjne i nadzorcze wprowadzone wraz z nowelizacją ustawy o SKOK-ach, na mocy której nadzór nad SKOK-ami będzie sprawowany przez Komisję Nadzoru Finansowego, a także
- Przekazać szczegółowe rekomendacje dotyczące wdrożenia nowego modelu nadzoru.
Według znowelizowanej ustawy, która jest aktualnie w Trybunale Konstytucyjnym,nadzór nad SKOK-ami będzie sprawować Komisja Nadzoru Finansowego, czyli organ regulujący działalność pozostałych instytucji finansowych w Polsce. Aktualnie system SKOK-ów podlega nadzorowi Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (KSKOK).
„Pomimo tego, iż aktywa SKOK-ów są stosunkowo niewielkie w relacji do polskiego PKB, system SKOK-ów powinien być objęty skuteczną regulacją oraz nadzorem sprawowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Obecnie obowiązujący system nadzoru samorządowego (wewnętrznego) nie wydaje się dłużej właściwy zważywszy na rozmiary systemu, dysponującego ponad dwoma milionami klientów, nieunikniony konflikt interesów pomiędzy Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową a SKOK-ami w niej zrzeszonymi, a także rosnące znaczenie systemowe SKOK-ów dla całego sektora bankowego.” – twierdzi Marcin Piątkowski, Senior Economist w Banku Światowym oraz współautor raportu. „Model nadzoru przewidziany w nowelizacji, oparty na nadzorze publicznym wykonywanym w pierwszym rzędzie przez Komisję Nadzoru Finansowego, przy współudziale Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (KSKOK), zapowiada wzrost efektywności regulacji oraz nadzoru, przyczyniając się tym samym do większej stabilności systemu SKOK-ów. Uregulowania prawne i nadzór podnoszą poziom zaufania do systemu, zmniejszając do minimum ryzyko, iż dana instytucja finansowa stanie się źródłem ‚zakażenia’, chroniąc jednocześnie oszczędności osób fizycznych.” – dodaje Marcin Piątkowski.
Nowy raport Banku Światowego zaleca także inne rozwiązania podnoszące efektywność nadzoru nad SKOK-ami i zwiększające stabilność systemu SKOK-ów w Polsce, takie jak, między innymi:
- Jasne określenie ról Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (KSKOK) oraz KNF w zakresie regulacji i nadzoru, z uwzględnieniem wyznaczonych im zadań oraz konkretnych obowiązków przewidzianych w ustawie i odnośnych przepisach wykonawczych,
- Wzmocnienie nowej ustawy przy pomocy szczegółowego, całościowego zestawu regulacji dotyczących norm ostrożnościowych i standardów działalności,
- Dostęp SKOK-ów do państwowego systemu gwarantowania depozytów,
- Wprowadzenie minimalnych współczynników wypłacalności dla SKOK-ów, które obecnie wynoszą 3% i plasują się znacznie poniżej międzynarodowych standardów, zalecających współczynnik wypłacalności na poziomie co najmniej 8%. SKOK-i powinno się zachęcać do podwyższenia kapitału w celu umocnienia stabilności poszczególnych kas oraz całego systemu,
- Zobowiązanie SKOK-ów do stosowania planu kont, zasad rachunkowości oraz formatów sprawozdań wykorzystywanych przez inne instytucje finansowe,
- Ustanowienie funkcji audytu wewnętrznego dla SKOK-ów,
- Wzmocnienie struktury zarządczej SKOK-ów poprzez upowszechnianie stosowania jednoznacznych procedur, zakresu odpowiedzialności i ograniczeń obowiązujących pracowników, urzędników oraz organy zarządzające; minimalnych kwalifikacji w zakresie posiadanego wykształcenia oraz doświadczenia zawodowego; ugruntowanych obowiązków powierniczych oraz sankcji za wykroczenia, a także kompleksowego kodeksu postępowania,
- Rozważenie przez Komisję Nadzoru Finansowego rozwiązania, w którym KNF sprawuje nadzór nad większymi SKOK-ami, a część zadań w zakresie nadzoru nad mniejszymi SKOK-ami zostaje przekazana do KSKOK.
„Cieszymy się, że mogliśmy pracować nad tym raportem i wspierać Komisję Nadzoru Finansowego w przygotowaniach do wdrożenia nowej ustawy, czekającej na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.”- powiedział Thomas Laursen, Country Manager Banku Światowego na Polskę i kraje bałtyckie. „Ważne jest, aby przystępując do sprawowania nadzoru nad SKOK-ami Komisja Nadzoru Finansowego pozyskała wsparcie zainteresowanych stron, które będzie potrzebne do efektywnego wprowadzenia zmian w życie. SKOK-i oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa powinny mieć możliwość przedstawienia komentarzy do nowych przepisów wykonawczych.”
„SKOK-i, ze względu na swoją istotność w systemie finansowym, potrzebują państwowego nadzoru, nasze zdanie jest niezmienne od początku KNF” - powiedział Stanisław Kluza, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego. „Ale sam nadzór to nie wszystko. SKOK-i powinny też, podobnie jak np. banki spółdzielcze, należeć do systemu gwarantowania depozytów zarządzanego przez BFG, czy mieć możliwość otrzymywania wsparcia płynnościowego z NBP.”
