Korzyści z rewizji finansowej: poprawa sprawozdawczości finansowej w sektorze prywatnym w Polsce

Kryzys finansowy, który w 2008 roku ogarnął wiodące gospodarki świata, wywołał szereg „wstrząsów wtórnych” w systemach regulacji i nadzoru nad rynkami finansowymi, a także falę krytyki pod adresem stosowanej sprawozdawczości finansowej oraz znaczenia opinii i raportu biegłego rewidenta z badania sprawozdań finansowych. Pokłosiem kryzysu było między innymi to, że grupa państw G20 podkreśliła duże znaczenie zarówno międzynarodowych standardów, jak i rzetelności opinii i raportu biegłego rewidenta stwierdzając, iż harmonizacja głównych gospodarek świata pod względem sprawozdawczości finansowej jest absolutnie niezbędna po to, aby w przyszłości nie dopuścić do ponownego wybuchu kryzysu na taką skalę.

Krytyka, choć zrozumiała, przesłoniła jednak liczne pozytywne aspekty rewizji finansowej – szczególnie w odniesieniu do kraju takiego jak Polska, który dokonuje znaczących postępów doskonaląc swój potencjał w zakresie międzynarodowej sprawozdawczości finansowej, gdyż dzięki usprawnionym mechanizmom rewizji finansowej oraz audytowi wysokiej jakości, którego standardy są ujednolicone w skali całego kraju, następuje wzrost przejrzystości i poprawa zaufania – a są to warunki niezbędne do pozyskiwania inwestycji i wspierania środowiska biznesowego w każdym kraju, w tym również w Polsce.   

Na przestrzeni niecałej dekady, jaka minęła od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej (UE), Polska wielkimi krokami zbliżyła się do unijnej wizji „inteligentnych regulacji” w dziedzinie zasad i polityki sprawozdawczości finansowej – czyli platformy kładącej nacisk na to, aby unijne prawo i prowadzone polityki zapewniały ludziom i firmom jak najwięcej korzyści w jak najbardziej efektywny sposób. W ciągu dwóch najbliższych lat Polskie przepisy zostaną dostosowane do najnowszej dyrektywy UE o rachunkowości z czerwca 2013 roku.  Oprócz tego, nadal istnieje pole do większych postępów we wdrażaniu postanowień unijnego dorobku prawnego (acquis) w praktyce. W szczególności, istnieje potrzeba usprawnienia funkcjonowania systemu nadzoru publicznego i wzmocnienia zawodu biegłego rewidenta w związku z wdrażaniem postanowień dyrektywy o audycie ustawowym. Właśnie tych zagadnień dotyczą projekty prowadzone w ramach polskiego programu pomocy technicznej w zakresie sprawozdawczości finansowej (FRTAP). Co prawda Unia Europejska nie przyjęła jeszcze uniwersalnych standardów rewizji finansowej w ramach prac nad inteligentnymi regulacjami, lecz polscy decydenci podejmują działania na rzecz poprawy krajowego otoczenia biznesu mając świadomość, że w ten sposób mogą się przyczynić do pozyskania większej liczby inwestycji zagranicznych oraz długoterminowego kapitału niezbędnego w celu tworzenia nowych miejsc pracy. To z kolei może wzmocnić stabilność finansową kraju i ułatwić długofalowe oszczędności.

Mając na względzie realizację tego ambitnego programu, Bank Światowy współpracuje w Polsce z licznym gronem interesariuszy, takich jak m.in. Ministerstwo Finansów, Komisja Nadzoru Finansowego, Komisja Nadzoru Audytowego, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, a także różne organizacje sektora prywatnego. Odnosząc się do prowadzonych w Polsce prac w obszarze rewizji finansowej, dr Dorota Podedworna-Tarnowska, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów oraz przewodnicząca Komisji Nadzoru Audytowego, powiedziała: „Liczę, że członkowie samorządu będą traktowali obowiązki wynikające z nadzoru publicznego nie, jako przykrą konieczność, wynikającą z prawa UE i krajowego, którą trzeba wypełnić, lecz jako narzędzie zwiększania jakości rewizji finansowej w Polsce oraz budowania zaufania do biegłych rewidentów jako szczególnego zawodu zaufania publicznego." (XIV Doroczna Konferencja Audytingu KIBR, Jachranka, 16 października 2013 roku.)

Zważywszy na fakt, że na rynku kapitałowym działa ponad 500 polskich spółek, potrzeba utrzymania w tych podmiotach sprawozdawczości finansowej o wysokiej jakości zyskuje kluczowe znaczenie. W ciągu minionych czterech lat Polska i Centrum Banku Światowego, przy  wsparciu ponad 10 milionów dolarów ze Szwajcarskiego Programu Współpracy z Nowymi Krajami Członkowskimi Unii Europejskiej, wspólnie starały się zaspokoić tę potrzebę realizując program pomocy technicznej w zakresie sprawozdawczości finansowej (FRTAP). Ten wielowątkowy program ma wspierać podmioty publiczne i prywatne w wypracowywaniu mechanizmów sprawozdawczości i rewizji finansowej zbliżonych do Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) i Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej (MSRF), unikając jednocześnie nakładania niepotrzebnych obciążeń na małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP).

Obok szkoleń i programów pomocy technicznej odbywają się międzynarodowe warsztaty, wyjazdy studialne, a także inicjatywy mające na celu budowanie potencjału i kompetencji – dzięki tym wszystkim działaniom Polska może tworzyć trwałe ramy prawne i instytucjonalne, doskonalić nadzór oraz dbać o kontrolę jakości rewizji finansowej.

Do tej pory w programie wzięło udział ponad 3.500 biegłych rewidentów, księgowych, urzędników państwowych, przedstawicieli władz regulacyjnych oraz kręgów akademickich, a do zakończenia programu - zaplanowanego na koniec  2015 roku – skorzysta z niego kolejne kilka tysięcy osób. Wszystkie te działania dobitnie pokazują, że Polsce zależy na zapewnieniu większej przejrzystości i tworzeniu bardziej przyjaznego otoczenia biznesu zarówno dla krajowych, jak i międzynarodowych organizacji. W ten sposób Polska niejako udowadnia – być może na przekór intuicji – że groźba audytu może być w rzeczywistości korzystna dla biznesu.

---------------------- 

Zlokalizowane w Wiedniu Centrum Banku Światowego ds. Reformy Sprawozdawczości Finansowej (CFRR) odpowiada za aktywność Banku Światowego w dziedzinie sprawozdawczości finansowej w sektorze prywatnym w Regionie Europy i Azji Środkowej (ECA). Centrum świadczy usługi oparte na wiedzy i pomaga w rozwoju kompetencji i potencjału. Działalność Centrum  obejmuje, między innymi, usługi analityczne i doradcze, transfer know-how i wiedzy, oraz pomoc techniczną i wsparcie na rzecz wzmacniania instytucji.